Tháng trước, tôi có nói chuyện với một người bạn là giáo sư đại học về cách thức đại học sử dụng ngân quĩ do chính phủ cấp cho. Anh ấy nói rằng ưu tiên thứ nhất là xây dựng kí túc xá, rồi cải thiện thư viện với nhiều sách hơn, cuối cùng mới tới phòng học. Quan điểm của anh ấy là ở chỗ sinh viên cần chỗ sống, và học hỏi lẫn nhau. Thư viện tốt hơn lớp học bởi vì họ cung cấp cho sinh viên tri thức có nhiều giá trị hơn là tri thức được truyền đạt trong lớp học.

Tôi đồng ý với anh ấy trên nguyên tắc nhưng cũng lưu ý anh ấy rằng chúng ta đang sống trong thời đại máy tính nơi nhiều điều có thể xảy ra mà không cần khía cạnh vật lí như kí túc xá hay sách, đặc biệt trong lĩnh vực truyền thụ tri thức. Đây là luận điểm của tôi:

Mục đích chủ yếu của đại học là mở rộng và nâng cao việc học tập cho các sinh viên nhưng hệ thống này không nhất thiết đơn thuần là chỗ gặp gỡ để cung cấp bài giảng. Ngày nay sinh viên có thể truy nhập đủ mọi loại tri thức qua Internet và họ có thể học được nhiều điều trong thế giới ảo này.

Mục đích thứ hai của đại học là cung cấp việc truy nhập vào tri thức đã được tích luỹ từ trước được đại diện bởi các thư viện nhưng điều đó không nhất thiết có nghĩa là thư viện phải có nhiều sách hơn. Tôi nghĩ thư viện nên cung cấp nhiều vào việc truy nhập máy tính hơn bởi vì ngày nay sinh viên có thể lấy được thông tin qua sách trực tuyến và nhiều nguồn thông tin qua internet.

Mục đích thứ ba của đại học là tạo điều kiện thuận tiện cho mối quan hệ thầy-trò trong việc truyền trao tri thức nhưng cách tốt hơn để dạy không nhất thiết cứ phải vào lớp học theo kiểu truyền thống (Điều đã tồn tại từ hàng nghìn năm nay rồi). Lớp học không nên là nơi thầy giảng và trò chỉ ngồi và nghe mà nó phải là nơi dành cho thảo luận về chủ đề đặc biệt – Trò không nên là người nhận thụ động về điều thầy nói mà cả thầy và trò phải tham gia vào trong quá trình học. Các chương trình giảng dạy ngày nay phải dành cho các mục đích học tập cao hơn và đem lại hứng khởi chứ không phải là ghi nhớ và học thuộc lòng nhu vẹt.

Đó là lí do tại sao tôi mạnh mẽ tin tưởng rằng chúng ta cần một hệ thống giáo dục mới với việc sử dụng công nghệ thông tin để thúc đầy việc học tập tốt hơn. Các khái niệm về thư điện tử, cơ sở dữ liệu, và truy lục thông tin nên được dùng trong hệ thống giáo dục mới này. Thư điện tử sẽ thay đổi cách chúng ta trao đổi với nhau. Giống như điện thoại, nó cho phép việc trao đổi ngay tức khắc qua khoảng cách không gian. Cho nên thầy có thể ở thành phố này để dạy cho trò ở thành phố khác. Bằng việc cho phép trao đổi kiến thức được thực hiện qua thư điện tử, số lượng và tài liệu trao đổi mà người ta có thể dùng được tăng lên. Ngày nay, lớp học trao đổi có thể được tiến hành qua các phương tiện điện tử (hội thảo từ xa, video theo yêu cầu, bài giảng trên web). Có nhiều nhóm thảo luận kiểu bản tin tồn tại trên internet ngày nay, nơi mà thầy và trò có thể tạo ra một nhóm để trao đổi các thông điệp về chủ đề được chọn lựa trong cả học kì. Trong trường hợp này, mọi người có nhiều thời gian hơn để suy nghĩ về điều họ nói; quả vậy họ bị buộc phải suy nghĩ trước khi nói bởi vì họ phải gõ nó vào máy tính. Khi thầy muốn cho điểm thảo luận trên lớp thầy có bản ghi đã viết về ai thực sự nói gì.

Hệ thống thư điện tử đơn thuần là hệ thống cơ sở dữ liệu phân bố. Toàn bộ giáo trình có thể được lưu giữ trong cơ sở dữ liệu chính nơi trò truy lục bài giảng mà họ đăng kí học. Khái niệm về cơ sở dữ liệu tăng trưởng sẽ khuếch đại lớn khía cạnh học tập bởi vì hết năm nọ tới năm kia, đại học có thể lấy lại tất cả những trao đổi đã viết ra có liên kết với một bài giảng — bài tập lớn, bài kiểm tra, bài báo v.v.. – có một tiềm năng tồn tại cho việc thay đổi bản chất về cách mọi người học khối lượng tài liệu này. Sẽ không còn chỉ là một thầy được phân công tiến hành giảng dạy cho một bài giảng; mà thay vào đó sẽ là các thế hệ sinh viên truyền các giải pháp của họ cho các vấn đề và các góc nhìn về vấn đề. Tiềm năng khổng lồ này có thể được nhận ra và tạo điều kiện cho nhiều cuộc thảo luận hơn, nhiều việc học hơn cho những người tham gia. Những khả năng cho loại học tập này không chấm dứt với bài giảng, hình ảnh và âm thanh mà nó chỉ là cách thức mới của việc học tập mà chúng ta mới chỉ bắt đầu thám hiểm. Người gửi một thông điệp thực tế tạo ra một cơ chế tương tác mà người nhận có thể tương tác để hiểu. Chất lượng của việc trao đổi sẽ được nâng cao rất nhiều bằng việc phản hồi cho người gửi. Việc trao đổi thông tin chính là điều học tập tất cả là gì, mở ra trao đổi trên những chủ điểm được lựa chọn. Loại học tập này tốt hơn nhiều so với các bài giảng chán ngán thụ động chúng ta vẫn thấy trong nhiều đại học ngày nay. Tại trung tâm của nó, hệ thống giáo dục mới là cơ sở dữ liệu phân bố. Các nguồn thông tin chính sẽ là các phòng ban đa dạng và các chức năng của đại học, và người ta sẽ trông đợi các kho này về thông tin là được phân bố và được cập nhật liên tục.

Theo góc nhìn của tôi, thời đại máy tính đã ở đây rồi và điều chúng ta cần là cho phép học trò tận dụng các ưu thế của công cụ này để việc truy nhập thông tin có thể giúp cho họ tạo điều kiện thuận tiện cho việc học theo một năng suất cao. Cho nên thay vì xây thêm kí túc xá, mua thêm sách chúng ta nên đầu tư nhiều hơn vào việc truy nhập máy tính, huấn luyện máy tính và tạo ra hệ thống giáo dục mới trực tuyến sao cho mọi người đều có thể được lợi.