Muốn thành công trong môi trường đào tạo trực tuyến, bản thân người học viên cần sở hữu những phẩm chất đặc biệt. Cộng đồng học viên trực tuyến hiện nay chủ yếu gồm những người đã đi làm và đang muốn tìm các cơ hội tốt hơn cho mình. Tuy nhiên điều này sẽ dần thay đổi khi các đối tượng khác nhận thức được ưu điểm của mô hình học tập trực tuyến. Song song với các lớp học kiểu truyền thống, lớp học ảo ngày càng đóng vai trò quan trọng hơn trong cộng đồng giáo dục ngày nay. Các doanh nghiệp sử dụng mô hình trực tuyến để đào tạo chuyên gia kỹ thuật, còn các trường đại học (công và tư) lại hướng đến mục tiêu thị trường toàn cầu.

Nhìn chung học viên trực tuyến nên có những phẩm chất như sau:

1. Cởi mở chia sẻ đời sống, công việc và kinh nghiệm bản thân trong quá trình học tập

Dù là người hướng nội hay hướng ngoại, quá trình học trực tuyến đều yêu cầu mỗi người phải tận dụng tối đã các trải nghiệm của mình. Phương thức giao tiếp này loại bỏ được những rào cản cản trờ cá nhân thể hiện ý tưởng của họ. Ngoài ra, học viên có đủ thời gian để nghiên cứu thông tin và chuẩn bị cho câu trả lời của mình. Môi trường học trực tuyến cần cởi mở và thân thiện.

2. Có khả năng giao tiếp qua phương tiện viết

Trong lớp học ảo, gần như mọi giao tiếp đều thực hiện thông qua phương tiện viết, nên việc học viên cảm thấy thoải mái khi thể hiện bản thân theo cách này là rất quan trọng. Những người có kỹ năng viết hạn chế cần cải thiện khả năng trước khi học, dù điều này đòi hỏi nỗ lực to lớn từ phía người học.

3. Năng động và có kỷ luật

Sự tự do và linh hoạt trong quá trình học trực tuyến đòi hỏi người học viên phải có trách nhiệm với bản thân và công việc của mình. Học viên phải năng động và cam kết giữ kỷ luật nhất định để theo kịp tiến độ chung của lớp học.

4. Sẵn sàng lên tiếng khi gặp vấn đề

Giáo viên trực tuyến không thể sử dụng các cơ chế giao tiếp phi thoại để phát hiện vấn đề của học viên như trong lớp học thông thường. Bởi vậy khi học viên gặp khó khăn ở bất cứ mức độ nào (về công nghệ hay về nội dung bài học), anh ta/cô ta cần có ý kiến ngay lập tức.

5. Sẵn sàng và có thể dành từ 4-15 giờ mỗi tuần cho mỗi môn học

Học trực tuyến không hề dễ dàng hơn so với quá trình học tập truyền thống. Trong thực tế, rất nhiều học viên cho rằng nó còn đòi hỏi nhiều thời gian và nỗ lực hơn.

6. Đáp ứng đủ các yêu cầu tối thiểu của khóa học.

Yêu cầu của các khóa học trực tuyến không hề kém hơn so với bất cứ trương chình đào tạo có chất lượng nào khác. Học viên muốn thành công phải xem đây là phương tiện giáo dục thuận tiện hơn chứ không phải là một con đường dễ dàng hơn.

7. Có tư duy phê phán và khả năng đưa ra quyết định trong quá trình học

Quá trình học tập đòi hỏi học viên đưa ra các quyết định dựa trên số liệu và cả kinh nghiệm bản thân. Việc xử lý thông tin hiệu quả để đưa ra các quyết định chính xác đòi hỏi tư duy phê phán. Dạng bài tập phân tích tình huống (case analysis) có thể hỗ trợ rất tốt cho điều này.

8. Có máy tính và kết nối Internet

Nội dung học và các tương tác trong quá trình học được thực hiện trên máy tính có kết nối Internet. Tuy mạng Internet kết nối qua đường dây điện thoại bàn (dial-up) hay di động cũng có thể sử dụng được nhưng dịch vụ Internet băng thông rộng sẽ đem lại hiệu quả tốt nhât. Vì thế học viên phải có cơ sở trang thiết bị cần thiết cho việc học.

9. Cân nhắc ý kiến trước khi trả lời

Học trực tuyến đòi hỏi học viên phải đầu tư thời gian và nỗ lực của mình. Học viên có đủ thời gian cho phép để cân nhắc kỹ lưỡng, cẩn thận về câu trả lời của mình. Không phải lúc nào bạn cũng đúng, nhưng hãy chuẩn bị tư tưởng chấp nhận thử thách.

10. Hiểu rằng giáo dục chất lượng cao vẫn có thể đạt được dù không tham gia lớp học kiểu truyền thống

Nếu sinh viên cảm thấy lớp học là điều kiện tiên quyết cho việc học tập, họ sẽ cảm thấy thoải mái hơn trong môi trường giáo dục truyền thống. Không phải ai cũng thích hợp với việc học trực tuyến. Tuy nhờ xóa bỏ được nhiều rào cản khiến mức độ tương tác xã hội trong lớp học ảo có thể đạt mức rất cao, việc học trực tuyến vẫn khác xa với lớp học thông thường. Một học viên trực tuyến cần phải:

• Tham gia vào lớp học ảo từ 5-7 ngày/tuần
• Có khả năng làm việc theo nhóm để hoàn thành bài tập
• Có khả năng sử dụng máy móc, công nghệ liên quan
• Đáp ứng được các yêu cầu tối thiểu của khóa học
• Hoàn thành bài tập đúng hạn
• Có kỹ năng viết tốt, thoải mái trong giao tiếp qua phương tiện viết

Quá trình học trực tuyến thường rất căng thẳng và đòi hỏi cam kết nỗ lực từ phía học viên. Tham gia đầy đủ các giờ học và hoàn thành công việc đúng hạn là điều tối quan trọng. Một khi học viên bị tụt hậu thì gần như sẽ không thể đuổi kịp tiến độ lớp học. Về cơ bản, học viên phải mong muốn được có mặt, mong muốn được học hỏi dù đôi lúc giáo viên hướng dẫn sẽ phải liên lạc riêng với từng cá nhân để giúp đỡ vào thúc đẩy họ.

Cũng như rất nhiều giảng viên giỏi không thể phát huy hiệu quả khi dạy học trực tuyến, không phải học viên nào cũng đủ điều kiện để đạt được thành công dễ dàng trong lớp học ảo. Vì thế giáo viên hướng dẫn nên cung cấp một số tài liệu tham khảo và lời khuyên để giúp học viên thuận lợi hơn trong quá trình học trực tuyến.